Niskie poczucie własnej wartości to problem, z którym zmaga się wiele osób, choć nie zawsze otwarcie się do tego przyznają. Często objawia się to brakiem wiary w swoje możliwości, lękiem przed porażką czy trudnością w podejmowaniu decyzji. W efekcie może prowadzić do unikania wyzwań i zamykania się w tzw. strefie komfortu, co jedynie utrwala negatywny obraz samego siebie.
Przyczyny takiego stanu rzeczy bywają różne. Duży wpływ mają doświadczenia z dzieciństwa, zwłaszcza krytyczne podejście rodziców czy częste porównywanie dziecka do innych. Również w dorosłym życiu zdarzenia takie jak utrata pracy, zakończenie związku czy problemy zdrowotne mogą pogłębić niskie poczucie własnej wartości. Nierzadko idzie to w parze z innymi trudnościami psychicznymi, np. z depresja, co dodatkowo utrudnia wyjście z zaklętego kręgu negatywnych przekonań o sobie.
Skutki niskiej samooceny widoczne są w różnych sferach życia. W relacjach towarzyskich takie osoby mogą być nadmiernie uległe, mając trudności z wyrażeniem własnych potrzeb czy obawą przed konfliktem. W sferze zawodowej często boją się nowych wyzwań, co może prowadzić do niezadowolenia z pracy lub wypalenie zawodowe – połączenie niepewności z nadmiernym obciążeniem stresem szybko wyczerpuje siły psychiczne.
Kluczowe jest jednak zrozumienie, że niskie poczucie własnej wartości można zmienić. Pomocne bywa wsparcie specjalisty, takiego jak psycholog online czy terapeuta prowadzący tradycyjne sesje. Profesjonalna terapia pozwala zidentyfikować źródło negatywnych przekonań i uczyć się bardziej konstruktywnych sposobów myślenia o sobie.
Na początek warto przyjrzeć się tzw. wewnętrznemu krytykowi – głosowi, który podsuwa nam myśli typu „nie nadaję się do tego” czy „jestem beznadziejny”. Podczas terapia poznawczo-behawioralnej uczymy się rozpoznawać, kiedy ten krytyk się uaktywnia, oraz jak go wyciszać za pomocą bardziej racjonalnych i wspierających komunikatów.
Niebagatelne znaczenie ma także praktyka wdzięczności i docenianie siebie za drobne sukcesy. Często osoby z niskie poczucie własnej wartości nie pozwalają sobie na czerpanie radości nawet z niewielkich osiągnięć, koncentrując się na tym, czego nie zrobiły perfekcyjnie. Uważne zauważanie swoich mocnych stron i nagradzanie się za postępy, nawet te drobne, pomaga zbudować fundament pod nową, zdrowszą samoocenę.
Nie można pominąć aspektu relacji społecznych. Ocenianie siebie w dużej mierze zależy od tego, jak oceniamy swoje miejsce w grupie, rodzinie czy związku. Jeśli otaczają nas osoby, które nieustannie podważają naszą wartość, warto rozważyć, czy te relacje służą naszemu rozwojowi. Czasem konieczne może być ograniczenie kontaktu z toksycznymi ludźmi, choćby po to, by przez chwilę skupić się wyłącznie na własnym zdrowiu psychicznym.
Oprócz psychoterapii istnieje wiele narzędzi samopomocowych: ćwiczenia medytacyjne, prowadzenie dziennika emocji czy pracowanie z wyzwaniami, które pozwalają mierzyć się z lękami. Dzięki nim uczymy się, jak radzić sobie z emocjami w trudnych sytuacjach i stopniowo odkrywamy w sobie potencjał, którego wcześniej nie dostrzegaliśmy.
Proces zmiany nie jest szybki ani łatwy. Wymaga czasu, cierpliwości i często wsparcia innych osób. Jednak z czasem dostrzeżemy, że to, co kiedyś wydawało się nieosiągalne, staje się możliwe. Zmiana sposobu myślenia przekłada się na pewność siebie, która pozwala podjąć wyzwania zawodowe czy otworzyć się na nowe znajomości.
Podsumowując, niskie poczucie własnej wartości nie musi być wyrokiem. Choć może wiązać się z trudnymi doświadczeniami z przeszłości i wpływać negatywnie na całe nasze życie, istnieją skuteczne metody pracy nad sobą. Czasem wystarczy pierwszy krok – na przykład kontakt z psycholog online czy zapisanie się na konsultację w gabinecie. Dzięki profesjonalnemu wsparciu oraz własnej determinacji można stopniowo budować pewność siebie i odważniej realizować swoje marzenia.